Κυριακή 10 Φεβρουαρίου 2008

Νερό: Πηγή ζωής

Το νερό (H2O) είναι ένα από τα βασικά στοιχεία για τη ζωή. Αποτελεί τον πρωταρχικό
παράγοντα του κυτταρικού πρωτοπλάσματος, καθώς επίσης και τα 2/3 του ανθρώπινου
οργανισμού. Η Παλαιά Διαθήκη ( Έξοδος 7, 14-25 ) μας μιλάει για μια μεταμόρφωση στα νερά
του Νείλου σε αίμα. Σ' αυτή την περίπτωση, ίσως αυτό το φαινόμενο της μόλυνσης να είχε
γίνει από μικροσκοπικά φύκια.
Το νερό αντιματωπίζει κινδύνους από δύο μέτωπα: από την κατανάλωση και τη μόλυνση.
Κάθε άτομο στη σημερινή καταναλωτική κοινωνία χρησιμοποιεί κατά μέσο όρο 200-300
λίτρα νερό την ημέρα. Η γεωργία και η βιομηχανία χρησιμοποιούν αυτό το κεφάλαιο με πολύ
μεγάλους ρυθμούς. Ένα χαρτοποιείο, για παράδειγμα, χρησιμοποιεί τόσο νερό όσο και μιά
πόλη από 50.000 κατοίκους. Για την παραγωγή ενός κιλού σιταριού χρειάζονται 1.500 λίτρα
νερό, για ένα κιλό καλαμπόκι χρειάζονται 1.000, ενώ για ένα κιλό βαμβάκι χρειάζονται
10.000 λίτρα.
Σύμφωνα με τους υπολογισμούς που έγιναν, ο όγκος του νερού που υπάρχει στη διάθεσή μας
σ' ολόκληρο τον πλανήτη είναι 24 εκατομμύρια κυβικά χιλιόμετρα. Αν συνεχίζουμε να το
χρησιμοποιούμε όμως μ' αυτόν το ρυθμό, πολύ γρήγορα τα πράγματα θα γίνουν δύσκολα.
Όσο μεγαλώνουν οι καθημερινές μας ανάγκες, τόσο γίνονται ακατάλληλα τα νερά γύρω
μας από τη μόλυνση. Τα νερά μολύνονται από τις βιομηχανίες, τα απόνερα των σπιτιών, τους
υδρογονάνθρακες, τις οργανικές ουσίες, τα εντομοκτόνα, το χρώμα, τον υδράργυρο,
το μόλυβδο και τα απορρυπαντικά.
Απ' ότι γνωρίζουμε, δεν υπάρχει άλλο ουράνιο σώμα στο σύμπαν που να έχει νερό στην
επιφάνεια του. Το 60% του βάρους του ανθρώπου και μέχρι το 95% του βάρους των φυτών
αποτελείται από νερό. Θάλασσες και ωκεανοί καλύπτουν το 72% της επιφάνειας της σφαίρας.
Απ' αυτή την έκταση το 97% αποτελείται από αλμυρό νερό και μόνο το 2% αποτελείται από
το γλυκό νερό των ποταμών, των λιμνών και του υδροφόρου ορίζοντα, το 1% βρίσκεται υπό
μορφή χιονιού και πάγου, ενώ το 0.002% το βρίσκουμε υπό μορφή υδρατμών στα σύννεφα και
στην υγρασία.
Όλο το νερό που υπάρχει σήμερα πάνω στη γη έχει την ίδια προέλευση και οι ωκεανοί
αποτελούν το απόθεμα. Το νερό είναι κατανεμημένο κατά τρόπο άνισο πάνω στην επιφάνεια
της γης.
Για την παραγωγή ενός κιλού σιταριού χρειάζονται ως 1.500 λίτρα νερό. Για 1 κιλό κρέας
χρειάζονται 25-30 τόνοι νερό.
Σήμερα η τεχνολογία κάνει πολύ μεγάλη χρήση νερού. Για την επεξεργασία 1 τόνου
πετρελαίου χρειάζονται 18 - 20 τόνοι νερό. Επίσης, για την παραγωγή ενός τόνου ατσαλιού
χρειάζονται 100 τόνοι νερό.

Ο Δωδεκάλογος του Νερού ( Συμβούλιο της Ευρώπης 1968 )
  1. Δεν υπάρχει ζωή χωρίς νερό. Το νερό είναι ένας θησαυρός απαραίτητος για κάθε ανθρώπινη δράση.
  2. Τα γλυκά νερά δεν είναι ανεξάντλητα. Είναι απόλυτη ανάγκη να φροντίζουμε για τη διατήρησή τους, τον έλεγχο τους και, όπου είναι δυνατό, την αύξησή τους.
  3. Η ρύπανση του νερού είναι σήμερα καταστρεπτική για τον άνθρωπο και για όλους τους άλλους οργανισμούς που εξαρτώνται από αυτό.
  4. Η ποιότητα του νερού πρέπει να διατηρείται σε επίπεδα κατάλληλα για τη χρήση για την οποία προορίζεται και ιδιαίτερα να ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις της δημόσιας υγείας.
  5. Βρόμικα νερά δεν πρέπει να χύνονται σε ρέματα, ποτάμια και λίμνες, που μπορούν να προσφέρουν νερό για κοινή χρήση.
  6. Η διατήρηση επαρκούς φυτικούς κάλυψης, κατά προτίμηση δασική, είναι απαραίτητη για τη διατήρηση των υδάτινων πόρων.
  7. Οι υδάτινοι πόροι είναι κοινό αγαθό και πρέπει να προστατεύονται από την κερδοσκοπία.
  8. Η σωστή διαχείρηση των υδάτινων πόρων πρέπει να σχεδιάζεται από αρμόδιες αρχές.
  9. Η διατήρηση των υδάτινων πόρων απαιτεί εντατική επιστημονική έρευνα, εκπαίδευση ειδικών και υπηρεσίες δημόσιας πληροφόρησης.
  10. Το νερό αποτελεί κοινή κληρονομιά, οι αξίες της οποίας πρέπει να αναγνωρίζονται από όλους. Όλοι έχουν καθήκον να χρησιμοποιούν το νερό προσεκτικά και οικονομικά.
  11. Η διαχείρηση των υδάτινων πόρων πρέπει να βασίζεται μάλλον στα φυσικά τους κοιτάσματα παρά σε πολιτικά και διοικητικά όρια.
  12. Το νερό δεν γνωρίζει σύνορα και σαν κοινός πόρος απαιτεί διεθνή συνεργασία.

Κάθε χρόνο, με την ηλιακή ενέργεια εξατμίζονται περίπου 400χ10 εις την δωδεκάτην κυβικά μέτρα νερό, που ξαναπέφτουν τα 3/4 στη θάλασσα και το 1/4 στις ηπείρους. Από το 100χ10 εις την δωδεκάτην κυβικά μέτρα νερό που πέφτουν στις ηπείρους μόνο τα 65 εξατμίζονται, τα υπόλοιπα 35 είναι η ετήσια παγκόσμια ροή των ποταμών.