γεγονός ότι ζούν σ' έναν κόσμο ήχων και χρωμάτων που μοιάζει πολύ με το δικό μας. Εκείνο
όμως που μάγεψε και μαγεύει ακόμη τους ανθρώπους είναι η ικανότητα της πτήσης.
Οι ρίζες της παρατήρησης των πουλιών, γνωστή διεθνώς στ' αγγλικά ως Bird-watching, είναι
παλιές όσο κι ο άνθρωπος.
Σήμερα όμως το θέμα έχει πάρει διάφορες διαστάσεις και στην Ευρώπη έγινε ενα μαζικό
μορφωτικό φαινόμενο.
Bird-watching σημαίνει παρατηρώ τ' άγρια πουλιά μέσα στο φυσικό τους περιβάλλον.
Το birdwatching είναι ένα σπόρ στη φύση, για τη φύση. Ένα σπόρ για τα παιδιά αλλά και για
τους ενήλικες.
Η σημασία του είναι κοινωνική και πολιτιστική και έχει πολύ μεγάλη αξία για την επιστήμη
και για την προστασία της φύσης.
Η επαφή με την άγρια φύση μας κάνει να ζούμε πολλές συγκινήσεις και τα πουλιά είναι το
μέσο για να πλησιάσουμε την άγρια διάστασή της.
Είναι γνωστό ότι πάνω στον πλανήτη μας υπάρχουν πάνω από 9.000 είδη πουλιών. Στη
χώρα μας έχουν παρατηρηθεί πάνω από 430 είδη κι απ' αυτά φωλιάζουν τα 260. Είναι
εύκολο να τα παρατηρήσει κανείς κατά τη διάρκεια όλου του χρόνου, γιατι κινούνται πολύ,
σε αντίθεση με τις άλλες τάξεις των ζώων και ειδικά με τα θηλαστικά.
Τα πουλιά τα χαρακτηρίζει μια σύνθετη βιολογία και έχουν διάφορους τρόπους συμπεριφοράς
,συνήθειες ζωής και οικολογικές σχέσεις.
Η κομψότητα των σχημάτων τους, τα χρώματά τους και οι ήχοι τους τράβαγαν ανέκαθεν το
ανθρώπινο ενδιαφέρον.
Το 1889, στην Αγγλία ιδρύθηκε η RSPB ( Εταιρεία για την Προστασία των Πουλιών ) από μια
ομάδα ανθρώπων που είχαν σαν σκοπό τους να προστατέψουν τα πουλιά, γιατί στην εποχή
εκείνη τα σκότωναν ομαδικά και χρησιμοποιούσαν τα πολύχρωμα φτερά τους για να
διακοσμούν τα καπέλα τους οι κυρίες.
Έτσι, απ' αυτή την ομάδα μπορούμε να πούμε ότι γεννήθηκε το 1889 το μοντέρνο birdwatching
Σήμερα, αυτός ο οργανισμός έχει πάνω από 800 χιλιάδες μέλη, διαχειρίζεται πάνω από 100
περιοχές για την προστασία και την παρατήρηση των πουλιών και εργάζεται πάρα πολύ
σκληρά για να περάσουν τα μηνύματα προστασίας, όχι μόνο στην Αγγλία αλλά σε όλη την
Ευρώπη.
Το φαινόμενο Bird-watching άρχισε να εμφανίζεται στην Ελλάδα γύρω στα 1980. Σήμερα
υπάρχουν περίπου 1000 bird-watchers, που ενδιαφέρονται για την προστασία των πουλιών,
σε αντίθεση με τα 300.000 τουφέκια που βιάζουν αλόγιστα την ελληνική φύση.
Η Ελλάδα, από ορνιθολογική άποψη, είναι πολύ σημαντική όχι μόνο σε μεσογειακό αλλά και
σε ευρωπαϊκό επίπεδο, γιατί στη χώρα μας φωλιάζουν πολλά είδη σπάνιων πουλιών, όπως ο
Πελεκάνος, ο Θαλασσαετός, ο Βασιλαετός, ο Γυπαετός , ο Μαυρόγυπας, τα Όρνια, και
βρίσκονται σε πολύ μικρούς πληθυσμούς.
Μ' έναν πιο μεγάλο αριθμό από bird-watchers θα είχαμε πιο πολλές πληροφορίες, χρήσιμες
για την προστασία αυτών των ειδών.
Το bird-watching μπορεί να το ασκήσει κάποιος στον κήπο του, στους αγρούς, στα βουνά,
στους υγροβιότοπους. Δεν είναι πολυέξοδο σπόρ: φτάνει ένα ζευγάρι κιάλια κι ένας οδηγός
για την αναγνώριση των πουλιών.
Οι κυριότεροι κίνδυνοι που απειλούν σήμερα τα πουλιά της Ελλάδας είναι:
- Η καταστροφή των οικοσυστημάτων. Οι υγρότοποι της χώρας καταστρέφονται. Αν και έχουμε επικυρώσει τη σύμβαση του RAMSAR (1974), δεν προστατεύονται ακόμη.
- Κοπή φυσικών δασών, πυρκαγιές, εθνικοί δρυμοί που υπάρχουν μόνο στα χαρτιά και ούτε καν προστατεύονται γιατί δεν υπάρχουν σχέδια διαχείρισης.
- Η αυξανόμενη χρήση φυτοφαρμάκων και εντομοκτόνων είναι αιτία για τη μείωση των αρπακτικών και των υδρόβιων πουλιών.
- Το εντατικό κυνήγι και η ταρίχευση.
- Η σύλληψη με δίχτυα, ξόβεργες και άλλες παγίδες.
- Η ενόχληση κατά την περίοδο της αναπαραγωγής.
- Η ανεξέλεγκτη ανάπτυξη και ο μη σωστά οργανωμένος τουρισμός.
Ήδη στη χώρα μας έχουν εξαφανισθεί πουλιά σαν την Φρανκολίνα και τη Σουλτανοπουλάδα. Επίσης, πουλιά που φώλιαζαν στην Ελλάδα, όπως ο Γερανός, η Ωτίδα και ο Ψαραετός, τώρα εμφανίζονται μόνο το χειμώνα η κατά τη διάρκεια της αποδημίας.
